Güncel Durum ve Gelecek Perspektifi ile Yerel Yönetim Hizmetlerinde Kripto Para ve Block Zinciri Teknolojileri Kullanımı

14 Aralık 2024 Cumartesi

Yerel yönetimler, çeşitli kamu hizmetlerini yönetmek ve sunmakla yükümlüdür. Bu hizmetler arasında vergi toplama, belediye hizmetleri, kayıtlar ve vatandaş etkileşimleri yer alır. Blockchain teknolojisinin yerel yönetimlere entegrasyonu, bu süreçlerin daha verimli, güvenli ve şeffaf bir şekilde gerçekleşmesine olanak tanıyabilir. Bu yazıda, kripto para ve blockchain teknolojisinin yerel yönetimlerde nasıl kullanılabileceği, potansiyel yararları ve uygulama örnekleri ele alınacaktır.

Kripto para ve blockchain teknolojisi, son yıllarda finansal dünyada devrim yaratan, şeffaflık, güvenlik ve verimlilik sağlayan yenilikçi teknolojilerdir. Blockchain, dağıtık bir veritabanı olarak, işlemlerin güvenli, değiştirilemez ve şeffaf bir şekilde kaydedilmesini mümkün kılar. Kripto paralar ise bu teknolojinin bir sonucu olarak, dijital bir değer birimi olarak işlem görmektedir. Blockchain’in sunduğu güvenli yapı, yerel yönetimlerin şeffaflık, verimlilik ve vatandaşlarla etkileşimdeki güveni artırması adına önemli bir potansiyele sahiptir.

Blokzincir ve Kripto Paranın Evrimi

2009 yılında Bitcoin’in ortaya çıkmasıyla başlayan kripto para devrimi, finansal sistemlere yeni bir boyut kazandırmıştır. Merkezi olmayan yapısı ve şeffaf kayıt tutma sistemleri ile blokzincir teknolojisi, sadece finans sektöründe değil, kamu ve özel sektörde de devrim yaratmıştır. Kripto paraların gelişim sücreci, blokzincir teknolojisinin çok yönlülülüğünü göstermektedir. Güncel veriler, blokzincir tabanlı sistemlerin sınır ötesi ödemeler, akıllı kontratlar ve merkeziyetsiz finans (DeFi) gibi alanlarda kullanımını arttırdığını göstermektedir. 2024 itibariyle toplam kripto para piyasa hacmi, 3 trilyon dolar seviyesine yaklaşmıştır.

Bitcoin, "Satoshi Nakamoto" adıyla bilinen anonim bir geliştirici tarafından yaratılmış ve 2009’da kullanıma sunulmuştur. Bu para birimi, merkezi olmayan bir ağda şeffaf bir defter sistemi sunarak geleneksel finansal aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırmıştır.

2015 yılında Ethereum’un piyasaya çıkmasıyla birlikte, blokzincir teknolojisinin sadece para transferi için değil, akıllı sözleşmeler gibi kompleks uygulamalar için de kullanılabileceği kanıtlanmıştır.

Blokzincir teknolojisinin bir diğer önemli kullanım alanı, merkeziyetsiz finans uygulamalarının (DeFi) gelişmesidir. Bu uygulamalar, kredi verme, borç alma ve ticaret gibi geleneksel finansal işlemleri aracısız olarak gerçekleştirmeyi mümkün kılmıştır.

2024 itibariyle, piyasa değeri 3 trilyon doları aşan kripto para ekosistemi, Ethereum, Cardano, Binance Coin gibi birçok yeni nesil projeyle zenginleşmiştir. Kripto paralar sadece yatırım aracı olarak değil, aynı zamanda oyun sektörü, tedarik zinciri yönetimi ve sosyal yardım projelerinde kullanılmaya başlanmıştır.

Pek çok ülke, kripto paraları düzenlemeye yönelik hukuki altyapılar oluşturmuş, vergilendirme ve kara para aklama önleme gibi konularda standartlar belirlemiştir. Avrupa Birliği, “MiCA” düzenlemesi ile sektörde bir standart oluşturmayı amaçlamıştır.

Finans 4.0 sürümü ile sadece finans sektöründe değil, eğitim, sağlık ve enerji gibi alanlarda da fark yaratmaktadır. Nesnelerin interneti (IoT) ve yapay zekâ ile entegrasyonu, bu teknolojinin daha verimli ve yaygın hale gelmesini sağlayacaktır.

Yerel Hizmetlerde Blokzincir ve Kripto Para Kullanımı Blokzinciri

Blockchain, merkeziyetsiz bir yapı sunarak, verilerin değiştirilemez bir şekilde depolanmasını ve paylaşılmasını sağlar. Bu özellik, yerel yönetimler için büyük bir fırsat sunmaktadır. Özellikle kamu hizmetlerinin yönetimi ve vatandaşlarla yapılan işlemler söz konusu olduğunda, güven ve şeffaflık en kritik unsurlardan biridir.

Blockchain’in yerel yönetimler için sunduğu başlıca faydalar şunlardır:

1. Şeffaflık ve Güven: Blockchain, işlemlerin şeffaf bir şekilde izlenmesini sağlar. Her işlem, bir blokta kaydedilir ve bu işlem tüm katılımcılar tarafından doğrulanabilir. Bu durum, yerel yönetimlerin vatandaşlarına daha açık bir yönetim sergilemelerini sağlar.
2. Verimlilik ve Hız: Blockchain, işlemlerin hızla gerçekleştirilmesine olanak tanır. Kamu hizmetleri sunarken, vatandaşlar için yapılan işlemler (vergi ödemeleri, ödeme işlemleri vb.) daha hızlı ve etkili bir şekilde tamamlanabilir.
3. Düşük Maliyetler: Merkeziyetsiz yapısı sayesinde blockchain, aracılara duyulan ihtiyacı ortadan kaldırır ve böylece işlem maliyetlerini düşürür.
4. Gelişmiş Veri Güvenliği: Blockchain, verilerin güvenli bir şekilde saklanmasını ve yalnızca yetkili kişilerin erişebilmesini sağlar. Bu, yerel yönetimler için kritik olan kişisel verilerin korunmasına yardımcı olur.

Belediye hizmetlerinde kripto para kullanımı, Konya Büyükşehir Belediyesi’nin “Şehir Coin” projesi, yerel yönetimlerin dijital ekonomi altyapısı oluşturma çabalarına örnek oluşturmaktadır. Konya Büyükşehir Belediyesi’nin 2020 yılında başlattığı “Şehir Coin” projesi, yerel yönetimlerin dijital finansal altyapıları entegre etme konusunda dikkate değer bir adım olmuştur. Bu proje ile belediye hizmetlerinde kullanılacak bir dijital para birimi oluşturulmuş, temassız ödemelerin ve vatandaş memnuniyetinin artması hedeflenmiştir.

Yerel yönetimlerde tapu transferleri, ruhsat işlemleri, abonelik sistemleri gibi birçok yasal işlemde blokzincir tabanlı akıllı sözleşmelerin kullanımı yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu sözleşmeler, işlemleri şeffaf hale getirirken, dolandırıcılık riskini azaltır ve maliyetleri düşürür.

Blokzincir teknolojisi, atık yönetiminde rotaların optimize edilmesi ve çevre dostu uygulamaları destekleme potansiyeline sahiptir. Örneğin, çöp kutularına yerleştirilen sensörlerden gelen veriler, blokzincir tabanlı bir sistemde saklanarak işlem sırasının daha etkili bir şekilde planlanmasına olanak tanır. Sensör destekli çöp kutularını izlemek ve rota planlaması yapmak için atık yönetiminde blokzincir altyapısı kullanan projeler başarıyla uygulanmıştır.

Vatandaşlara dağıtılan sosyal yardımların blokzincirle takip edilmesi, hem şeffaflığı hem de adaleti sağlar. Özellikle kriz dönemlerinde yardım dağıtımının etkinliğini artırır.

Blokzincir teknolojisinin yerel hizmetlerde uluslararası uygulamalarda kullanımı konusunda bazı öncü ülkelerin uygulamaları dikkat çekmektedir:

Estonya: E-devlet altyapısının büyük bir bölümü blokzincirle desteklenmektedir. Tapu kayıtları ve seçim sistemi gibi kritik hizmetler, bu teknolojinin sunduğu şeffaflık ve güvenlik avantajlarından yararlanmaktadır.

Seul, Güney Kore: Şehir, dijital kimlik ve sosyal yardım sistemlerini blokzincir tabanlı çözümlerle geliştirmiştir. Bu sistemler, yardım dağıtımı ve kamu hizmetlerinin sunumunda hız ve etkinlik sağlamaktadır.

New York, ABD: Merkezi olmayan enerji yönetimi, şehirdeki enerji arz ve talebinin optimize edilmesine yardımcı olmaktadır. Bu sistem, blokzincirin sürdürülebilirlik projelerine olan katkısını göstermektedir.

Kripto paralar, dijital para birimlerinden türetilmiştir ve genellikle blockchain teknolojisi üzerine inşa edilir. Kripto para birimlerinin yerel yönetimlerde kullanılmasının çeşitli avantajları bulunmaktadır:

• Vergi ve Kamu Ödemeleri: Yerel yönetimler, kripto para birimlerini vergi ödemeleri ve diğer kamu hizmeti ücretlerinin toplanmasında kullanabilir. Bu, ödeme süreçlerini hızlandırır ve daha güvenli hale getirir.
• Yatırım ve Ekonomik Aktivite: Kripto paralar, yerel yönetimlerin dijital ekonomi oluşturma yolunda kullanabileceği araçlardır. Kripto para ile yapılan işlemler, yerel ekonomiye katkı sağlayabilir.
• Yenilikçi Projeler ve Fonlama: Kripto paralar ve blockchain teknolojisi, yerel yönetimlerin yenilikçi projeler için fon sağlama yöntemlerini çeşitlendirmelerine olanak tanır. Örneğin, ICO (Initial Coin Offering) gibi yöntemlerle, kamu projeleri için fon temin edilebilir.

Güncel Hukuki Düzenlemeler ve Regülasyonlar

Kripto paralar ve blokzincir uygulamaları, birçok ülkede yasal ve düzenleyici çerçevelerle desteklenmektedir. Bu regülasyonlar, hem yenilikçi teknolojilere yönelik yol gösterici politikalar sağlamakta hem de potansiyel riskleri azaltmayı amaçlamaktadır.

Birçok yerel yönetim, blockchain ve kripto paraların potansiyelini keşfetmeye başlamıştır. İşte bazı örnekler:

Avrupa Birliği, 2024 itibariyle devreye soktuğu Kripto Varlık Piyasaları Regülasyonu (MiCA) ile sektörün standartlaşmasını hedeflemiştir. Bu yasal çerçeve, kripto varlıkların sınır ötesi transferlerini daha güvenli ve şeffaf hale getirmektedir. Ayrıca kara para aklama ve terör finansmanı gibi risklerin azaltılması için önlemler alınmıştır. Estonya’da blockchain teknolojisini yerel yönetim sistemlerinde geniş çapta kullanmaktadır. E-Devlet platformları, vatandaşların dijital ortamda işlemler yapmasını sağlamakta ve blockchain ile desteklenmektedir. Bu sayede, vatandaşlar tüm işlemlerini güvenli bir şekilde gerçekleştirebilir ve devletle olan etkileşimlerini dijital ortamda sürdürür.

Türkiye’de 11. Kalkınma Planı kapsamında blokzincir tabanlı dijital para çalışmaları desteklenmiş, Merkez Bankası’nın dijital para çıkarması planlanmıştır. Ancak kripto para gelirlerinin vergilendirilmesiyle ilgili net bir mevzuat henüz bulunmamaktadır. Şu anda, kripto varlık kazçları sermaye kazancı olarak tanımlanmadığı için vergilendirilememektedir.

Amerika Birleşik Devletleri’nde SEC (Securities and Exchange Commission), kripto paraların menkul kıymet olup olmadığına karar verme yetkisine sahiptir. Bu kapsamda, piyasa manipülasyonu ve dolandırıcılık eylemlerine karşı sıkı denetim mekanizmaları uygulanmaktadır.

Brezilya, yerel yönetimlerde blockchain teknolojisini kullanarak sosyal yardım programlarını dijitalleştirmiştir. Bu sayede, yardımlar daha şeffaf bir şekilde dağıtılmakta ve dolandırıcılık önlenmektedir.

Japonya, kripto paraları yasal bir ödeme aracı olarak tanıyan ilk ülkelerden biri olmuştur. Bunun yanında, Güney Kore’de kripto para borsalarının lisanslama zorunluluğu getirilmiş ve anonim hesaplarla ticaret yasaklanmıştır.

Dubai, blockchain’i şehir altyapısına entegre eden akıllı şehir projeleri başlatmıştır. Dubai hükümeti, tüm devlet işlemlerini blockchain üzerinde gerçekleştirmeyi hedeflemektedir. Bu, hem verimliliği artırmakta hem de devletle vatandaş arasındaki ilişkiyi daha şeffaf hale getirmektedir.

Singapur, kripto para ile vergi ödemelerini mümkün kılan bir sistem geliştirmiştir. Vatandaşlar, yerel vergi dairesine kripto para ile ödeme yaparak işlemlerini dijital ortamda tamamlayabilirler.

Yerel Yönetimler ve Hukuki Uyum Yerel yönetimlerin blokzincir ve kripto para projelerinde hukuki altyapıyı dikkate alarak hareket etmesi hayati önem taşımaktadır. Bu kapsamda:

Yerel projeler, ulusal regülasyonlara uygun şekilde tasarlanmalı ve vatandaşları koruyacak şeffaf kurallar içermelidir.

Kripto para kullanan belediye hizmetlerinin, kara para aklama risklerini minimize etmek için ulusal ve uluslararası düzenlemelerle uyumlu olması gerekmektedir.

Pilot projelerle yeni düzenlemelerin etkinliği test edilmeli ve geri bildirimlere dayalı olarak hukuki çerçeve geliştirilmelidir.

Akıllı Şehirler ve Blokzincir Teknolojisi

Blokzincir teknolojisi, akıllı şehir projelerinde önemli bir yer tutmakta ve çeşitli uygulama alanlarıyla şehirlerin dijitalleşme sürecine katkı sağlamaktadır. IoT (Nesnelerin İnterneti), yapay zekâ ve büyük veri analitiği ile entegre olarak, şehir yönetiminde daha etkili ve vatandaş odaklı hizmetlerin sunulmasına olanak tanır. Akıllı şehir projeleri, blokzincir teknolojisini IoT, yapay zekâ ve büyük veri analitiğiyle birleştirerek vatandaşlara daha iyi hizmet sunmayı hedeflemektedir. 2024 itibariyle dünyanın çeşitli bölgelerinde şu uygulamalar dikkat çekmektedir:

• Dijital Kimlik ve Hizmet Erişimi: Blokzincir tabanlı dijital kimlik sistemleri, vatandaşların kamu hizmetlerine hızlı ve güvenli bir şekilde erişimini sağlamaktadır. Örneğin, Estonya’da uygulanan E-vatandaşlık sistemi, dijital kimlik doğrulaması ve online hizmetlere erişimde blokzincir altyapısını kullanmaktadır.
• Enerji Yönetimi: Merkezi olmayan enerji yönetim sistemleri, enerji tüketimini optimize etmek ve yenilenebilir enerji kaynaklarının daha etkin kullanılmasını sağlamak için blokzincir teknolojisinden yararlanmaktadır. New York’ta bu alanda uygulanan projeler, enerji arzı ve talebi arasındaki dengeyi blokzincir yardımıyla kurmaktadır.
• Ulaşım ve Trafik Yönetimi: Trafik akışını optimize eden ve toplu taşıma verimliliğini artıran sistemlerde blokzincir kullanımı, vatandaşlara daha hızlı ve maliyetsiz bir ulaşım ağı sunmaktadır. Dubai’de hayata geçirilen "Akıllı Trafik" projelerinde, blokzincir destekli verilerle trafik sinyalizasyonu daha etkin hale getirilmiştir.
• Atık Yönetimi ve Çevre Dostu Sistemler: Atık toplama ve geri dönüşüm süreçlerinde blokzincir kullanılarak daha şeffaf bir izleme sistemi oluşturulabilmektedir. Blokzincir, atık yönetimindeki maliyetleri düşürürken, çevre dostu uygulamaların yaygınlaşmasına katkı sağlamaktadır.
• Sosyal Yardımlar ve Kamu Fonları: Blokzincir tabanlı sistemlerle sosyal yardım fonlarının takibi daha etkin bir şekilde yapılmaktadır. Güney Kore’de blokzincir destekli sosyal yardım projeleri, kamu fonlarının daha adil ve etkili dağıtılmasını sağlamıştır.

Yerel Uygulamalar ve Gelecek Perspektifleri Yerel yönetimlerin blokzincir teknolojisinden faydalanması, uzun vadede şehirlerin daha sürdürülebilir ve vatandaş dostu hale gelmesini sağlayacaktır. Akıllı şehir konseptlerinin hayata geçirilmesinde blokzincirin sunabileceği temel faydalar şunlardır:

• Veri Güvenliği ve Şeffaflık: Blokzincir altyapısı, şehir yönetiminde veri güvenliğini artırırken, vatandaşın kamu hizmetlerine olan güvenini pekistirmektedir.
• Maliyet Etkinliği: Merkezi olmayan yapısı ile maliyetleri düşürerek kamu hizmetlerinin verimliliğini artırır.
• Daha İyi Kaynak Yönetimi: Akıllı sözleşmeler ve IoT entegrasyonu, şehir kaynaklarının daha etkin kullanılmasını sağlamaktadır.

Teknolojik İnovasyonlar ve Gelecek Perspektifleri

Blokzincir teknolojisi, gelişmekte olan teknolojilerle entegre edildiğinde, yerel yönetimlerde ve kamu hizmetlerinde daha yenilikçi çözümler sunabilir. Örneğin, Estonya'daki dijital kimlik uygulamaları blokzincir altyapısını kullanarak vatandaşların güvenli bir şekilde kamu hizmetlerine erişimini sağlarken, Konya Büyükşehir Belediyesi'nin Şehir Coin projesi, yerel ekonomi için dijital finansal sistemlerin kullanılabilirliğini artırmıştır. Geniş kapsamlı uygulamaları ile hem mevcut sistemleri iyileştirebilir hem de yeni hizmet modelleri oluşturabilir. Bu bölüm, blokzincirin diğer teknolojilerle birleştiğinde ortaya çıkan inovasyonları ve gelecekteki kullanım potansiyelini ele almaktadır. Blokzincir teknolojisi, gelişmekte olan teknolojilerle entegre edildiğinde, yerel yönetimlerde ve kamu hizmetlerinde daha yenilikçi çözümler sunabilir. Yapay zeka (YZ), IoT (Nesnelerin İnterneti) ve büyük veri analitiği ile blokzincirin birleşimi, daha akıllı ve etkin sistemlerin temelini oluşturur.

Yapay zeka, blokzincir tabanlı sistemlerde oluşan büyük veriyi analiz ederek daha iyi tahminler ve karar destek sistemleri geliştirebilir. Örneğin, trafik yönetiminde YZ entegrasyonu, trafik akışını optimize etmek ve kazaların önünü almak için kullanılabilir.

IoT ve Blokzincir Entegrasyonu ile IoT cihazlarından gelen verilerin blokzincir ile kaydedilmesi, veri manipülasyonunu engellerken, sistemlerin daha şeffaf ve güvenilir olmasını sağlar. Bu, su ve enerji tüketimi gibi kaynak yönetiminde çok daha etkili sonuçlar elde edilmesini mümkün kılar.

Akıllı Sözleşmeler ve Otomasyonda, Akıllı sözleşmeler, yerel yönetimlerde otomasyonu artırarak maliyetleri düşürür. Örneğin, belediyelerin su ve elektrik faturalarını otomatik olarak tahsil etmesi veya atık yönetim sistemlerini optimize etmesi için kullanılabilir.

Daha Az Enerji Tüketen Sistemler, Blokzincir teknolojisinin enerji verimliliğini artıracak yeni nesil protokollerle geliştirilmesi, sürecin çevre dostu olmasına katkı sağlar. "Yeşil Blokzincir" uygulamaları, karbon ayak izini azaltan sistemlerin hayata geçirilmesini destekler.

Güvenlik ve Veri Gizliliği, Blokzincirin değiştirilemez ve merkezi olmayan yapısı, veri gizliliği ve güvenliğini en ön planda tutarak vatandaşların hassas bilgilerini korur.

Gelecek Perspektifleri

Blokzincir teknolojisinin gelecekteki gelişimleri, yerel yönetimlerde dijitalleşme sürecini hızlandıracaktır. Şu önemli trendler öne çıkmaktadır:

1. Merkezi Olmayan Otonom Organizasyonlar (DAO): Yerel yönetimlerin daha demokratik bir yapıya kavuşması için DAO’ların entegrasyonu, karar alma süreçlerinde vatandaşların daha fazla rol almasını sağlayabilir.
2. Kapsayıcı Akıllı Şehir Projeleri: Blokzincir, akıllı şehir projelerinde daha fazla vatandaş odaklı ve şeffaf uygulamalara olanak tanır. Sosyal yardım projelerinden e-devlet hizmetlerine kadar geniş bir yelpazede etkili olabilir.
3. Blokzincir ve Metaverse: Yerel yönetimlerin metaverse entegrasyonu, vatandaşlara sanal ortamda hizmet sunma ve katılımı artırma potansiyeli taşır.

 

Sonuç ve Öneriler

Sonuç

Blokzincir teknolojisi ve kripto paralar, yerel yönetimlerin şeffaflığını ve verimliliğini arttırırken, vatandaşlara daha iyi hizmet sunma potansiyeline sahiptir. Türkiye, bu teknolojiyi etkin kullanarak dijital dönüşümde öncü olabilir. Bunun için, güncel hukuki altyapının geliştirilmesi, pilot projelerin artırılması ve kamu-ozel işbirliklerinin desteklenmesi gereklidir.

Kripto para ve blockchain teknolojileri, yerel yönetimlerin kamu hizmetlerini daha güvenli, şeffaf ve verimli bir şekilde sunmalarını mümkün kılmaktadır. Blockchain’in sunduğu dağıtık yapı, şeffaflık, verimlilik ve güvenlik gibi avantajlar, yerel yönetimler için büyük fırsatlar yaratmaktadır. Ayrıca, kripto paraların entegrasyonu, yerel yönetimlerin dijital ekonomi oluşturmasına, daha etkili vergi toplama yöntemleri geliştirmesine ve yeni finansal araçlarla projeleri fonlamasına olanak tanımaktadır.

Öneriler

Öneriler

1. Eğitim ve Bilinçlendirme: Yerel yönetimler, blockchain teknolojisinin avantajları ve kullanımı konusunda personelini eğitmeli ve vatandaşları bilinçlendirmelidir.
2. Pilot Projeler Uygulamak: Blockchain teknolojisinin yerel yönetimlerde nasıl çalıştığını test etmek için pilot projeler başlatılmalıdır.
3. İşbirlikleri ve Standartlar: Kripto para ve blockchain kullanımı konusunda yerel yönetimler, özel sektör ve akademik kurumlarla işbirliği yapmalı ve bu teknolojilerin kullanımına dair ortak standartlar oluşturmalıdır.
4. Hukuki Çerçeve Geliştirmek: Kripto para ve blockchain kullanımı, hukuki düzenlemelere tabidir. Yerel yönetimler, bu teknolojilerin yasallığı ve güvenliği konusunda sağlam bir hukuki altyapı geliştirmelidir.
5. Vatandaş İlişkileri ve Katılım: Blockchain tabanlı sistemler, vatandaş katılımını artırmak için kullanılabilir. Yerel yönetimler, bu teknolojileri halkın daha aktif katılımını teşvik etmek amacıyla kullanmalıdır.

Kripto para ve blockchain teknolojilerinin yerel yönetimlerde entegrasyonu, kamu hizmetlerinin daha etkili bir şekilde sunulmasını sağlayacak, halkın yönetimle olan ilişkisini güçlendirecek ve dijitalleşmenin önünü açacaktır

Kaynakça:

1. Nakamoto, S. (2009). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System. Retrieved from https://bitcoin.org/bitcoin.pdf
2. Tapscott, D., & Tapscott, A. (2016). Blockchain Revolution: How the Technology Behind Bitcoin and Other Cryptocurrencies is Changing the World. Penguin.
3. European Commission. (2018). Blockchain for Digital Government. Retrieved from https://ec.europa.eu/
4. OECD. (2020). Blockchain Technologies as a Digital Transformation Tool. Retrieved from https://oecd.org/blockchain
5. Catalini, C., & Gans, J. S. (2016). Some Simple Economics of the Blockchain. MIT Sloan Research Paper.
6. Zohar, Y. (2015). Bitcoin: A Primer for Policymakers. The Brookings Institution.
7. Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System.
8. Gans, J. S. (2019). The Blockchain Economy: A New Era for Distributed Ledger Technology. MIT Press.
9. Böhme, R., Christin, N., Edelman, B., & Moore, T. (2015). Bitcoin: Economics, Technology, and Governance. Journal of Economic Perspectives, 29(2), 213-238.
10. Hughes, D., & Ginter, S. (2019). Blockchain Technology in Government: A Comprehensive Overview of Applications and Challenges. International Journal of Public Administration, 42(13), 1126-1137.
11. Pazaitis, A., De Filippi, P., & Kostakis, V. (2017). Blockchain and Value Systems in the Sharing Economy: The Case of the Commons. Technological Forecasting and Social Change, 125, 105-115.
12. Croman, K., Decker, C., & Eyal, I. (2016). On Scaling Decentralized Blockchains. International Conference on Financial Cryptography and Data Security. Springer.